Elektrownia jądrowa w Polsce – konieczność czy kaprys?

Elektrownia jądrowa w Polsce – konieczność czy kaprys?

Elektrownia jądrowa w Polsce – konieczność czy kaprys?

15 grudnia 2022

To już oficjalne. Na początku listopada 2022 roku Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie budowy wielkoskalowych elektrowni jądrowych w Rzeczpospolitej Polskiej. Pierwsza z nich ma pojawić się w Kopalinie za nieco ponad 10 lat. Przez ten czas zostaną domknięte wszelkie formalności prawne, a także powstanie pierwszy blok wykonany zgodnie z technologią AP1000. Czy wybrana metoda zaspokojenia potrzeb energetycznych kraju jest optymalna? Jak będzie wyglądała gospodarka energetyczna Polski w najbliższych latach?

Zmiany to konieczność

Polska gospodarka energetyczna znalazła się na rozdrożu. W tej chwili ponad 70% energii pozyskuje się ze spalania źródeł kopalnych. Ten stan rzeczy nie może się jednak dłużej utrzymywać, gdyż:

  • Żyjemy w dobie zmian klimatycznych. Zmniejszanie emisyjności jest jednym z priorytetów globalnej polityki energetycznej.
  • Kończą się zasoby polskiego węgła. Uzależnienie się od dostaw z Rosji nie wchodzi w grę.
  • W przyszłości istnieje realne ryzyko utraty stabilności sieci w związku z wprowadzaniem na dużą skalę rozproszonych odnawialnych źródeł energii.
  • Deficyty gazu ziemnego ograniczają jego rolę jako paliwa przejściowego.

Mając na względzie powyższe, władze Polski musiały podjąć strategiczną decyzję, dotyczącą kierunku rozwoju energetyki. Jakie opcje wchodziły w grę?

Energetyka odnawialna to doskonałe rozwiązanie w skali mikro

Nie ma wątpliwości, że montaż OZE przynosi szereg korzyści dla użytkowników. Energia odnawialna z fotowoltaiki, pomp ciepła czy turbin wiatrowych jest zielona, tania i niewyczerpalna. Z punktu widzenia potrzeb gospodarki całego kraju nie można także zapominać o pewnych ograniczeniach. Gdy produkcja w domu czy przedsiębiorstwie ustaje pod wpływem zaniku źródła energii (słońca czy wiatru), użytkownik pobiera prąd z sieci. Co jednak by się stało, gdyby sieć także była zasilana wyłącznie energią z OZE?

Osoby decyzyjne dobrze wiedzą, że:

  • Energia słoneczna nie jest produkowana nocami.
  • Energia wiatrowa działa, kiedy są ku temu sprzyjające okoliczności. Przerwy w pracy wiatraków sięgają od kilku godzin, do kilku dni.
  • Hydroelektrownie nie mogą być budowane w każdej lokalizacji.

W efekcie nie można opierać gospodarki energetycznej kraju wyłącznie na energetyce odnawialnej. Tym bardziej, że to rozwiązanie wcale nie byłoby tanie. Warto pamiętać, że średni współczynnik wykorzystania mocy zainstalowanej dla instalacji fotowoltaicznych w ciągu całego roku to 0,11, a dla wiatru około 0,20. Oznacza to mniej więcej tyle, że aby uzyskać moc średnią 1000 MWe z fotowoltaiki, należy wybudować elektrownie o mocy blisko 9000 MWe. To skutkuje koniecznością użycia większej ilości stali, aluminium, betonu i innych materiałów.

Energetyka odnawialna jest optymalnym rozwiązaniem dla pojedynczego użytkownika. Z punktu widzenia całej gospodarki konieczna jest dywersyfikacja miksu energetycznego. Tę zapewniają elektrownie jądrowe.

Elektrownia atomowa i modułowe reaktory jądrowe

Śladem największych, rozwiniętych gospodarek Polska postanowiła zainwestować w energetykę jądrową. To dobry wybór, ponieważ:

  • wytwarzanie energii atomowej odbywa się przy niemal całkowitym braku emisji zanieczyszczeń do atmosfery,
  • umożliwia to uniezależnienie się gospodarki od dostępności paliw kopalnych,
  • w procesie pozyskiwania energii nie są generowane dodatkowe odpady, takie jak popiół,
  • generowanie energii nie powoduje uciążliwych hałasów,
  • produkcja prądu jest niezależna od warunków zewnętrznych, w tym warunków atmosferycznych,
  • współczynnik wykorzystania mocy zainstalowanej wynosi aż 0,9,
  • energetyka jądrowa jest bezpieczna.

Podjęto także decyzję w jakiej technologii zostanie wybudowana elektrownia w Kopalinie. Reaktor AP1000 to urządzenie wodne ciśnieniowe, które dzięki wprowadzanym ulepszeniom (między innymi 50% mniej zaworów, 35% mniej pomp, 80% mniej rur bezpieczeństwa, 80% mniej kabli kontrolnych) jest w pełni bezpieczne i tańsze w budowie. Dodatkowo podpisano porozumienie między ENEA S.A. a amerykańską firmą Last Energy, które ma skutkować powstaniem modułowych reaktorów jądrowych. Tego typu systemy o mocy do 300 MWe są optymalnym rozwiązaniem dla zasilania zakładów przemysłowych.

Energetyka jądrowa to konieczność

Rosnące ceny energii elektrycznej jasno pokazują, że gospodarka Polski wymaga pilnych zmian. Przedsiębiorstwa zostały pozostawione samym sobie. W celu racjonalizacji budżetu mogą wybrać jedną z dwóch dróg:

  • Montaż fotowoltaiki.
  • Zmiana umowy na inną, proponującą niższe stawki.

Takiej elastyczności i możliwości nie ma gospodarka całego kraju. Elektrownia jądrowa jest jedynym rozsądnym rozwiązaniem, które pozwala ograniczyć emisyjność gospodarki i uniezależnić się od dostępności paliw kopalnych. Przykład Niemiec może być tu przestrogą. Kilka lat temu nasz zachodni sąsiad zdecydował o wycofaniu się z energetyki jądrowej do końca 2022 roku. Przy okazji zainwestował blisko 600 miliardów dolarów w OZE. W wyniku tych działań emisja dwutlenku węgla pozostała na niezmienionym poziomie. Energetykę jądrową częściowo zastąpiły elektrownie węglowe i gazowe, które podtrzymywały stabilność sieci przy niskiej produkcji z fotowoltaiki i farm wiatrowych. Kosztowne zmiany nie przełożyły się zatem na wymierne efekty. Obecnie trwają też debaty nad przedłużeniem okresu działania elektrowni atomowych. Biorąc pod uwagę tę, jak i wiele innych historii, postępowanie Polski wydaje się racjonalne i w pełni uzasadnione.